In 1965, tijdens zijn bezoek aan de jaarlijkse "Spielwaren Messe" in Neurenberg, loopt de Haagse speelgoed-modelbouw handelaar
en oud motorcoureur Jaap Zwaal
bij een Italiaanse groothandel de eerste uitgebrachte Protar bouwdozen tegen het lijf
Als leuke artikelen om zelf in zijn zaak aan de Haagse Dierenselaan te verkopen bestelt hij van elk van de bouwdozen 24 stuks
De verkoopfolder die hij meekrijgt toont alleen een model van de Morini, van de Benelli en de Gilera zijn foto's van de echte racers afgebeeld !
Omdat de folder in opdracht van de betreffende groothandel is gedrukt, komt de naam PROTAR of Provini er niet op voor!
Opmerkelijk is ook dat zowel de Benelli als de Gilera later uitgebracht zijn in uitvoeringen die afweken van de op de folder afgebeelde modellen
De folder uit 1965 met stempel van Zwaal voor goed speelgoed
Een latere folder (1966) met pentekening door de tekenaar Bertoni die ook de eerste deksels voor de bouwdozen tekende, hierop zijn de Benelli en de Gilera te zien in de uitvoering gelijk aan de modellen, verder zijn ook al de , toen nog in de planning staande, Guzzi 500 8 cilinder en de Mondial 250 afgebeeld.
Omdat de bouwdozen als echte verkoopknallers de winkeldeur uit racen worden al snel meerdere vervolgbestellingen geplaatst.
Ook collega modelbouwhandelaren raken geïnteresseerd in de PROTAR bouwdozen en vanwege deze schaalvergroting van de import uit Italië besluit Jaap om eind 1965 persoonlijk naar Tarquinio Provini in Bologna te reizen.
De kennismaking en gesprekken tussen
de twee "motormuizen" resulteren in het alleen-importeurschap voor Nederland,
eerst via de modelbouwzaak in Den Haag en kort daarna door
de speciaal daarvoor opgerichte vennootschap HOBBIMEX NV in Voorschoten.
"Het Contract"
Met drie modelletjes 10.000 stuks op jaarbasis !
Een eerste reclamefolder wordt gedrukt
En daarna begint het echt te "lopen" !
In 1966 besluiten de uitgevers van het weekblad MOTOR, Piet Nortier en Han Harmsze,
om de PROTAR modellen via hun uitgeverij te gaan verkopen en plaatsten een
paginagroot artikel over PROTAR in hun weekblad
De eerste "catalogus" met stempel van Hobbimex NV
De verkopen lopen dermate goed dat Hobbimex in de late jaren '60 en het daarop
volgende decennium de grootste importeur van Europa is
Protar stand tijdens de Motorbeurs in Ahoy Rotterdam 1972
Als grootste Europese afnemer van Protar
opent het voor Jaap Zwaal de mogelijkheid om in eerste instantie
speciaal voor Nederland een model van
de 1971 Kreidler van 50cc Wereldkampioen Jan de Vries
te laten maken !
Naderhand werd deze bouwdoos normaal in de collectie opgenomen
en werd ,net als in Nederland, ook in Duitsland "ein Knaller"
Om Provini ervan te overtuigen om de Kreidler in zijn collectie op te nemen
organiseerde Jaap Zwaal een echte handtekeningenactie,
waarbij elke 50e inzender te zijner tijd een gratis bouwdoos zou krijgen.
In deze advertentie uit Moto73 van 28 juni 1974 worden de winnaars bekend gemaakt!
Na het overlijden van Zwaal senior in oktober 1974 werd het bedrijf voortgezet
door zoon Leo
Persbericht uit 1984 voor de Femis Honda RS 500 van "Jumping Jack"
(als achtergrond de door Leo Zwaal zelf gebouwde "pit")
De jarenlange vriendschap tussen de Provini's en de Zwaaltjes bracht steeds meer mogelijkheden voor Nederlandse modellen in een tijd dat
de Nederlandse "Grote Drie" in de 500cc ,
Wil Hartog - Jack Middelburg - Boet van Dulmen
de Nederlandse motorsportfans regelmatig in jubelstemming brachten.
Nadat het model van de (gele) Yamaha 500 van Kenny Roberts in productie kwam
werden met enige aanpassingen de
Yamaha 500 IMN racers van Boet van Dulmen en Jack Middelburg
in productie genomen.
(Hieronder de speciale folder die hiervoor uitgegeven werd)
Boet van Dulmen uitvoering (gietwiel achter)
verschillende sponsor bestickering op de zitjes
Jack Middelburg uitvoering (twee gespaakte wielen)
Ook van Wil Hartog zijn er modellen uitgebracht,
eerst van de RG500 Heron Suzuki
en later van de TT winnaar, de Riemersma Suzuki RG500
Ook Jack Middelburg en Henk de Vries reden een Suzuki RG500
en ook hiervan kwamen er PROTAR modellen
Als laatste (7e) Nederlands model werd de Honda 500 van Jack Middelburg uitgebracht
Met het verdwijnen van de "Grote Drie"
kwam de Nederlandse wegracesport in een mindere periode terecht.
Helaas gold dit ook voor het verder uitbrengen van
Nederlandse motormodellen door PROTAR
Naast de Nederlandse uitvoeringen van racemotoren zijn er ook nog, in schaal 1 op 9, twee modellen van racefietsen van het Nederlandse Raleigh team uitgebracht en in schaal 1 op 24 de Canon Porsche van Jan Lammers
Samenvattend kan geconcludeerd worden dat Hobbimex, als Nederlands importeur, een belangrijke invloed heeft gehad op de modellenlijn van Protar. Zo zijn b.v. ook de Kawasaki 250 en 350 racers uitgebracht dank zij de contacten die Leo Zwaal destijds had met coureur Toni Mang
Tot de verkoop van de Protar lijn , in 1999, aan collega modelbouwfabrikant Italeri (ook in Bologna en in 1962 de vriend van Tarquinio Provini en leverancier van de mallen voor de eerste PROTAR bouwdoos van de Morini 250)
bleef Hobbimex importeur voor Nederland.
Vanaf dat jaar werd de import, na 34 interessante en plezierige jaren, overgenomen door de Nederlandse Italeri importeur.
Enkele bouwdozen uit de voormalige collectie zijn soms via Italeri verkrijgbaar,
voor het overige wordt het zoeken en bieden op internet !!
In schaal 1:9 en 1:22 werden (in China) door zoon Marzio Provini nog diverse interessante gebouwde modellen gefabriceerd
zoals de Ducati Desmosedici MotoGP racer
- SPONSORING en PROMOTIE -
Als oud motorcoureur had Jaap Zwaal nog steeds nauwe banden met het "race wereldje"
en zag in sponsoring van enkele wegrenners een goede reclame voor zijn "handel"
maar ook als een steuntje in de rug voor enkele Nederlandse coureurs
Na zijn overlijden is dit nog enige tijd voortgezet door zoon Leo
De FIM licentie van het PROTAR RACING TEAM
Voor het PROTAR RACING TEAM hebben onderstaande coureurs gereden:
JAN HUBERTS
op MZ 125 cc en Kreidler 50cc
Jaap Zwaal en Jan Huberts bij de start van de 125cc in Francorchamps
Opname uit 1972 , locatie onbekend
Leo mocht in Francorchamps de Kreidler naar de keuring brengen
Jan Huberts, Montjuich, GP van Spanje 1974
Jan kocht in 1957 al zijn eerste racemotor van Jaap Zwaal,
dat was een 125cc Eysink waarmee ook TT winnaar Dick Renooij gereden heeft
Aart Valster was beste Nederlander 125cc TT Assen 1971
naast winnaar Angel Nieto op het podium
PROTAR rijders Jan Huberts(17) en Aart Valster(11) op de eerste startrij (Zandvoort)
Team Protar in de Tarzanbocht !
Jan Huberts voor Janos Drapal en Matti Salonen (TT Assen 1971)
THEO VAN GEFFEN
op DRM 50cc
Onderstaande sticker werd bijgevoegd aan de Protar bouwdozen
Ook werden er incidenteel rijders gesteund, zoals o.a. Maarten Duyzers (1981)
Leo reed als actief motorrijder reclame voor Protar op zijn eigen motoren
De Yamaha RD350LC als promo voor de modellen van de IMN Yamaha's van Boet en Jack
In schaal 1 op 12 , aangezien Protar dit model niet in de collectie had moest er "leentjebuur" gespeeld worden bij concullega Tamiya
Ducati 851 met PROTAR bestickering als promo voor het 851 model
Nagebouwd als Protar 1 op 9 schaalmodel
De Ducati 916 Strada met sponsorbestickering voor de "Protar-Mitsubishi"
2011 Oude tijden herleven !
Tijdens de Classic Demo Races in Raamsdonksveer organiseerden enkele enthousiaste Protar modelbouwers een meeting en werden enige motoren voorzien van sponsor bestickering van de vroegere importeur Hobbimex.
Het ruim 40 jaar oude spandoek maakte de sfeer helemaal af !
Hobbimex en Protar waren bijna 35 jaar onlosmakelijk met elkaar verbonden !
Sinds 2016 is Hobbimex weer actief met motorfiets modelbouw
Neem hier een kijkje bij onze huidige artikelen !
En ja .... we hebben weer VAN VEEN KREIDLER's in de collectie,
ditmaal van de 1973/74 wereldkampioenen JAN DE VRIES en HENK VAN KESSEL
en in de uitvoering van de 1975 wereldkampioen ANGEL NIETO
Maak jouw eigen website met JouwWeb